Εκκλησία Παναγίας της Κιβωτού

Εκκλησία Παναγίας της Κιβωτού

Η εκκλησία της Παναγίας ήταν ανάμεσα στις επτά εκκλησίες που ήταν κτισμένες στις κορυφές επτά λόφων στον Άγιο Θεόδωρο Πιτσιλιάς και φέρει το ελπιδοφόρο όνομα Παναγία της Κιβωτού, όπως εκείνη η πρώτη Κιβωτός που έσωσε τον αρχαίο άνθρωπο από τον σίγουρο θάνατο έτσι και η Παναγία μετατρέπεται σε Κιβωτό όπου μέσα από Αυτήν θα σωθεί κάθε ψυχή.

Πρόκειται για ναό που οικοδομήθηκε τον 13^ο αιώνα  με σκληρή ακανόνιστη πέτρα Τροόδους  σε σχήμα μονόκλιτης Βασιλικής η οποία φέρει δίρριχτη, ξύλινη και έντονα οξυκόρυφη κεραμοσκεπή στέγη. Τα κεραμίδια είναι επίπεδου τύπου αγκιστρωτά και κατασκευάστηκαν στον τόπο της οικοδόμησης.  Φέρει δύο εισόδους από μία στο νότιο και στον βόρειο τοίχο. Η κύρια είσοδος βρίσκεται στο νότιο τοίχο και σχηματίζεται από τετραγωνισμένες πλάκες από σκληρό οπτόπλινθο. Στο ανώφλι δημιουργείται οξυκόρυφη καμάρα η οποία κλειδώνει με τριγωνική πέτρα Τροόδους.

Το εσωτερικό της κοσμείται  με ένα ξυλόγλυπτο εικονοστάσι του 17ου αιώνα και στην εικόνα  της Παναγίας της Κυκκώτισσας που ανήκει στον 15ο αιώνα βρίσκεται η αρχαιότερη μνεία της Θεοτόκου Δεξιοκρατούσας με το επίθετο Κυκκώτισσα στην Κύπρο.

Είναι κτισμένη στο άλλοτε κέντρο του παλιού χωριού που σήμερα αποτελεί το νοτιότερο άκρο του και πολύ κοντά στην εκκλησία που είναι αφιερωμένη στον Άγιο Θεόδωρο τον Στρατηλάτη.

Το καμπαναριό ορθώνεται στο κέντρο του Δυτικού τοίχους και η καμπάνα κρέμεται από ξύλινο πύργο.

Ο Ναός λόγω της μεγάλης ιστορικής αλλά και θρησκευτικής αξίας που έχει βρίσκεται υπό την προστασία του Τμήματος Αρχαιοτήτων και έχει ανακηρυχθεί αρχαίο μνημείο.

Νότια υπάρχει ο παλιός ελιόμυλος του Αγίου Θεοδώρου.

Υ.Γ Την εποχή της Φραγκοκρατίας και της Ενετοκρατίας (Λατινοκρατία) η Μονή Κύκκου διατηρούσε στο χωριό εργαστήριο εικόνων στο οποίο δημιουργήθηκαν σπάνιες και σπουδαίες εικόνες. Από αυτό το εργαστήριο προέρχεται και η εικόνα της εκκλησίας της Παναγίας Κιβωτού.